استخر نقدینگی چیست؟ و چه کاربردی در بازار رمزارزها دارد؟ اصطلاح «نقدینگی» در کریپتو نشانگر این است  که تعویض یک دارایی با دارایی دیگر یا تبدیل یک دارایی کریپتو به پول فیات چقدر آسان است. نقدینگی یک عامل حیاتی برای انجام عملیات در DeFi است. سطوح پایین نقدینگی برای یک توکن خاص باعث نوسانات شدید در نرخ سوآپ آن ارز دیجیتال می شود. برعکس، نقدینگی بالا به این معنی است که نوسانات قیمت سنگین برای یک توکن، کمتر محتمل است. 

موضوعی که قصد داریم تا در این مقاله پیرامون آن صحبت کنیم، استخرهای نقدینگی است. اما سوالی که در ابتدا پیش می آید این است که اصلا استخر نقدینگی چیست؟! استخرهای نقدینگی فضای بزرگ و مهمی در اکوسیستم DeFi را اشغال می کنند. استخر نقدینگی اساساً ذخیره‌ای از یک ارز دیجیتال است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده و برای مبادلات رمزنگاری استفاده می‌شود. هر استخر نقدینگی از دو توکن تشکیل شده است، به همین دلیل استخرهای نقدینگی جفت نیز نامیده می شوند. یکی از کاربردهای استخرهای نقدینگیدر صرافی‌های غیرمتمرکز است که بر اساس مدل بازارساز خودکار (AMM) فعالیت می‌کنند. برخلاف مبادلات سنتی، در DEXهای مبتنی بر AMM، کاربران، ارزهای دیجیتال را با قراردادهای هوشمند معامله می‌کنند.

مثلاً، کاربر می خواهد توکن A را با توکن B در یک DEX مبتنی بر AMM عوض کند. بنابراین، کاربر به استخر نقدینگی AB DEX می رود، مقدار A را که می خواهد مبادله کند، واریز می کند و در ازای آن مقدار B تعیین شده توسط قرارداد هوشمند را دریافت می کند. اما، برای اینکه کاربران بتوانند هر مقدار A یا B را در هر زمان مبادله کنند، استخر باید مقادیر کافی توکن A و B را داشته باشد، یا به عبارت دیگر، نقدینگی عمیق برای هر دو توکن استخر داشته باشد. بنابراین، هر DEX که بر روی مدل AMM کار می کند، علاقه مند به داشتن عمیق ترین نقدینگی ممکن است. استخرهای نقدینگی کاربران را قادر می‌سازد تا بدون نیاز به بازارسازان متمرکز، ارزهای دیجیتال را در صرافی‌های غیرمتمرکز و دیگر پلتفرم‌های DeFi خریداری و بفروشند. استخر نقدینگی مجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال یا توکن‌هایی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌اند و برای تسهیل معاملات بین دارایی‌ها در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) استفاده می‌شود. به جای بازارهای سنتی خریداران و فروشندگان، بسیاری از پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) از بازارسازان خودکار (AMM) استفاده می‌کنند که امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال را به صورت خودکار و بدون مجوز از طریق استفاده از استخرهای نقدینگی فراهم می‌کند. استخر نقدینگی یک قرارداد هوشمند است که عرضه USDC و ETH را مدیریت می کند. این قرارداد هوشمند بازارساز خودکار (AMM) نامیده می شود. همچنین سهمی از کارمزد پرداخت شده توسط معامله گرانی که از استخر استفاده می کنند را دریافت می کنند که متناسب با ارزش نقدینگی سهام آنها است.
هر معامله گر باتجربه ای در بازارهای سنتی یا ارزهای دیجیتال می تواند در مورد معایب احتمالی ورود به بازاری با نقدینگی کم را، به شما بگوید. علاوه بر این لغزش قیمت در دوره‌هایی با نوسانات بیشتر رایج است و همچنین می‌تواند زمانی رخ دهد که یک سفارش بزرگ اجرا می‌شود اما حجم کافی در قیمت انتخاب‌شده برای حفظ پیشنهاد و تقاضا وجود ندارد. بین قیمتی که فروشندگان مایل به فروش دارایی هستند و قیمتی که خریداران مایل به خرید آن هستند، نقطه میانی است. با این حال، نقدینگی پایین می‌تواند لغزش قیمت بیشتری را به همراه داشته باشد و قیمت معاملاتی انجام‌شده می‌تواند بسیار بیشتر از قیمت سفارش اصلی بازار باشد.

نحوه کار استخر نقدینگی

نحوه کار استخر نقدینگی

استخرهای نقدینگی کریپتو نقش اساسی در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایفا می کنند، به ویژه هنگامی که صحبت از مبادلات غیرمتمرکز (DEXs) می شود. استخر نقدینگی مکانیسمی است که به وسیله آن کاربران می توانند دارایی های خود را در قراردادهای هوشمند DEX جمع کنند تا نقدینگی دارایی را برای معامله گران فراهم کنند. استخرهای نقدینگی، سرعت و راحتی مورد نیاز را برای اکوسیستم DeFi فراهم می کنند. قبل از اینکه سازندگان بازار خودکار (AMM) وارد بازی شوند، نقدینگی بازار کریپتو چالشی برای DEX های اتریوم بود. در آن زمان، DEXها یک فناوری جدید با رابط کاربری پیچیده بودند و تعداد خریداران و فروشندگان کم بود، بنابراین یافتن افراد کافی برای تجارت به طور منظم دشوار بود. AMM این مشکل محدودیت نقدینگی را با ایجاد استخرهای نقدینگی و ارائه انگیزه به تامین کنندگان نقدینگی برای تامین دارایی های این استخرها، بدون نیاز به واسطه های شخص ثالث، برطرف می کند. هر چه دارایی‌ها و نقدینگی در یک استخر بیشتر باشد، تجارت در صرافی‌ ارز دیجیتال و صرافی‌های غیرمتمرکز آسان‌تر می‌شود. یک استخر نقدینگی رمزنگاری باید به گونه‌ای طراحی شود که ارائه‌دهندگان نقدینگی کریپتو را تشویق کند تا دارایی‌های خود را در یک استخر به اشتراک بگذارند. به همین دلیل است که اکثر ارائه‌دهندگان نقدینگی از صرافی‌ ارز دیجیتالی که توکن‌ها را بر اساس آن جمع می‌کنند، کارمزد معاملات و پاداش‌های ارز دیجیتال دریافت می‌کنند. هنگامی که یک کاربر یک استخر را با نقدینگی تامین می کند، ارائه دهنده اغلب با توکن های ارائه دهنده نقدینگی (LP) پاداش می گیرد. توکن‌های LP می‌توانند به خودی خود دارایی‌های ارزشمندی باشند و همچنین در اکوسیستم DeFi در ظرفیت‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرند. معمولاً یک ارائه‌دهنده نقدینگی کریپتو، توکن‌های LP را متناسب با مقدار نقدینگی که به استخر عرضه کرده‌اند، دریافت می‌کند. هنگامی که یک استخر معامله را تسهیل می کند، کارمزد کسری به طور متناسب بین دارندگان توکن LP توزیع می شود. استخرهای نقدینگی به لطف الگوریتم های AMM که قیمت توکن ها را نسبت به یکدیگر در هر استخر حفظ می کند، ارزش بازار را برای توکن هایی که در اختیار دارند حفظ می کنند. استخرهای نقدینگی در پروتکل‌های مختلف ممکن است از الگوریتم‌ هایی استفاده کنند که کمی متفاوت هستند. 

نحوه تعیین قیمت در استخر نقدینگی 

نحوه تعیین قیمت در استخر نقدینگی 

تعیین قیمت در استخر نقدینگی از الگوریتم خاصی پیروی میکند. اغلب قیمت توکن های ارزهای دیجیتال در یک استخر AMM از منحنی تعیین شده توسط فرمول پیروی می کند. در این حالت تعادل ثابت، خرید یک اتریوم، قیمت اتریوم را اندکی در امتداد منحنی افزایش می‌دهد و فروش یک اتریوم، قیمت اتریوم را اندکی در طول منحنی کاهش می‌دهد. بیشتر AMM و استخر نقدینگی از فرمول محصول ثابت استفاده می کنند که معادل با x * y = k است. این فرمولی است که به صورت ریاضی تعیین می کند که قیمت بازار توکن در استخر چقدر باید باشد. x و y نشان دهنده تعادل توکن مربوطه یک جفت شده است و k متغیر ثابتی است که هرگز تغییر نخواهد کرد. 
بنابراین به طور کلی می توان گفت که، استخر نقدینگی یک قرارداد هوشمند است که ذخایر دو یا چند توکن را در خود نگه می دارد و به هر کسی اجازه می دهد وجوهی را از آنها واریز و برداشت کند، اما فقط طبق قوانین بسیار خاص. یکی از این قوانین، فرمول حاصلضرب ثابت x * y = k است که x و y ذخایر دو نشانه A و B هستند.
به عنوان مثال استخرهای نقدینگی Uniswap از یک فرمول ثابت محصول برای حفظ نسبت قیمت استفاده می کنند و بسیاری از پلتفرم های DEX نیز از مدل مشابهی استفاده می کنند. این الگوریتم کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که یک استخر به طور مداوم نقدینگی بازار کریپتو را با مدیریت هزینه و نسبت توکن های مربوطه با افزایش مقدار تقاضا فراهم می کند.

نحوه شرکت در استخر نقدینگی و کسب درآمد از آن

برای پیوستن به یک استخر نقدینگی، باید یک حساب کاربری در پلتفرم مورد نظر خود ایجاد و به یک کیف پول رمزنگاری دارای قرارداد هوشمند مانند Metamask متصل شوید. در مرحله بعد، باید یک جفت ارز دیجیتال( برای مثال خرید کاردانو و فروش آن) و استخر نقدینگی را برای سپرده گذاری دارایی رمزنگاری خود انتخاب کنید. 
برای شرکت در استخر نقدینگی و سرمایه گذاری در آن میبایست طبق مراحل زیر اقدام کرد:
 مرحله ۱: به پورتفولیوی DeFi خود در سایت app.zerion.io/connect-wallet وارد شوید. 

مرحله ۲: کیف پول مورد نظر خود را به WalletConnect وصل کنید و سپس اتصال کیف پول خود را تأیید کنید. 

مرحله ۳: گزینه ی "Pools" را انتخاب کرده و سپس می توانید وارد استخر نقدینگی شوید.

ارائه دهندگان نقدینگی معمولاً از ۲ روش کسب درآمد می کنند. ارائه‌دهندگان نقدینگی از تراکنش‌های روی پلتفرم DeFi که نقدینگی را در آن ارائه می‌کنند، کارمزد دریافت می‌کنند. کارمزد تراکنش ها به طور متناسب بین تمام ارائه دهندگان نقدینگی در استخر توزیع می شود، بنابراین هر چه دارایی های رمزنگاری بیشتری را به اشتراک بگذارید، کارمزد بیشتری به دست خواهید آورد.
برای دستیابی به نقدینگی عمیق، AMM ها باید کاربران را تشویق کنند تا توکن های خود را به استخرها بسپارند. در اینجا، مفهوم بازده (همچنین به عنوان استخراج نقدینگی شناخته می‌شود) مطرح می‌شود. ایده کلی بازدهی این است که کاربران در ازای ارائه نقدینگی به استخرهای AMMs برای تسهیل مبادله توکن‌ها، پاداش‌های رمزی دریافت می‌کنند. این شبیه به واریز پول فیات به حساب پس انداز در بانک و جمع آوری سود دارایی های سپرده شده، است. کاربرانی که رمزنگاری خود را به استخرها واریز می کنند، ارائه دهندگان نقدینگی (LP) نامیده می شوند و به پاداش هایی که به آنها پرداخت می شود، هزینه های LP یا پاداش LP گفته می شود. LPها باید مقدار مساوی از هر دو توکن استخر را واریز کنند. جوایز LP از مبادلاتی می‌آیند که در استخر اتفاق می‌افتد و بین LPها به نسبت سهم آنها از کل نقدینگی استخر، توزیع می‌شود. علاوه بر این، پروژه هایی که علاقه مند به تبلیغ سکه های خود هستند، گاهی اوقات توکن های خود را به ارائه دهندگان نقدینگی در استخرهای خاص ارائه می دهند. بازدهی کاربر از ارائه توکن به استخر نقدینگی،سکه های سپرده شده و شرایط کلی بازار که به طور قابل توجهی متفاوت است، بستگی دارد. برخی از استخرها دارای نرخ بالایی از پاداش هستند، اما همچنین می توانند نوسانات و ریسک بیشتری نیز داشته باشند.

مزایا و معایب استخر نقدینگی

مزایا و معایب استخر نقدینگی

استخر های نقدینگی دارای مزایا و معایبی هستند که در ادامه به توضیح آنها پرداخته شده است:

مزایای استخرهای نقدینگی

 
۱- شما معامله نه، بلکه تبادل می کنید: بزرگترین مزیت LP ها این است که نیازی به نگرانی در مورد اینکه آیا شریکی را پیدا خواهید کرد که در کریپتو ارزشی مشابه شما داشته باشد، نیست. اگر پیش از این در کریپتو معامله می‌کردید، برای مثال اقدام به خرید ارز دیجیتال مانا یا فروش آن می کردید،احتمالاً با کاربرانی مواجه شده‌اید که قصد داشتند کریپتو شما را با قیمت‌های پایینی بخرند. با این حال، Liquidity Pools ارزش ارزهای دیجیتال را بر اساس نرخ مبادله در پلتفرم تنظیم می کنند. در صرافی‌ ارز دیجیتال، کاربران دارایی‌هایی را با معامله به دست نمی‌آورند، بلکه دارایی ها را از یک استخر نقدینگی که از قبل تامین مالی شده است، قرض می گیرند. 

۲- تأثیر کم در بازار: اکنون که هیچ فروشنده ای وجود ندارد که دو برابر قیمت بازار را تقاضا کند یا خریدارانی که آماده کاهش ارزش آن کمتر از حد متوسط هستند، معاملات بسیار روان تر می شود. استخر نقدینگی مجموعه ای از وجوه قفل شده در یک قرارداد هوشمند است که ارزش آن به طور خودکار بسته به نرخ ارز، به روز می شود.
مزیت استفاده از استخرهای نقدینگی این است که نیازی نیست خریدار و فروشنده تصمیم به مبادله دو دارایی با قیمت معین داشته باشند و در عوض از یک استخر نقدینگی از پیش تأمین شده استفاده می کنند.

معایب استخرهای نقدینگی


۱- AMM ممکن است ارزش دارایی های شما را کاهش دهد: بازارسازان خودکار، اکوسیستم DeFi را از طریق استخرهای نقدینگی نگهداری می کنند و با استفاده از یک فرمول ساده به ارزهای دیجیتال امکان معامله شدن، میدهند. توکن A موجودی x توکن B موجودی = موجودی ثابت دارایی ها 

هنگامی که A بالا می رود، B پایین می آید. بنابراین، اگر قدرت خرید یک دارایی خیلی زیاد باشد، اگر قبلاً مالک آن نباشید، ممکن است ضرر کنید. (زیان ناپایدار)
۲- یک اشتباه ساده می تواند منجر به از بین رفتن کل سرمایه شما برای همیشه شود: استخرهای نقدینگی بر اساس قراردادهای هوشمند ساخته شده‌اند که بازارسازی را انجام می‌دهند و از آنجایی که هیچ شخص ثالثی در امور مالی غیرمتمرکز وجود ندارد، متولی دارایی های شما در استخرها، قراردادهای هوشمند هستند که اگر اتفاقی برای آن بیفتد، سرمایه شما نیز کاهش می یابد.
 

جمع بندی و نتیجه گیری

خلاصه

ابزارهای DeFi اغلب به عنوان لگو توصیف می شوند زیرا می توانند در ترکیب با یکدیگر برای ایجاد راه حل های نوآورانه استفاده شوند. استخرهای نقدینگی نمونه خوبی از این نوع ابزار هستند. استخرهای نقدینگی اساساً مجموعه ای از وجوه هستند که توسط ارائه دهندگان نقدینگی به یک قرارداد هوشمند سپرده می شوند. طی یک سال گذشته یا بیشتر، استخرهای نقدینگی به روشی محبوب برای کسب پاداش در فضای DeFi تبدیل و تعداد فزاینده‌ ای از کاربران را به خود جذب کرده اند. در این مقاله نیز، ما سعی کردیم تا هر آنچه که نیاز است راجع به استخرهای نقدینگی، نحوه عملکرد آنها، فرصت‌های کسب درآمد و ریسک‌های احتمالی که باید در نظر گرفته شوند را جمع آوری کرده و به طور جامع شرح دهیم.