انواع کلاهبرداری در ارز دیجیتال، خطر از دست رفتن سرمایه شما

اگر شما نیز یکی از علاقه مندان به صنعت بزرگ کریپتوکارنسی باشید، قطعا در مورد چالش هایی که در این بازار مالی وجود دارد شنیده اید. یکی از این چالش های بزرگ، روش های کلاهبرداری(Scams)، در این حوزه است که باعث تشویش سرمایه گذاران بسیاری شده است. بدیهی است که در تمامی بازار های مالی و کسب و کار های تجاری، مسئله کلاهبرداری وجود دارد. با این تفاوت که به دلیل غیر متمرکز بودن فعالیت رمز ارز ها، بسیاری بر این باورند که نمی توان از دام کلاهبرداران عرصه کریپتوکارنسی در امان ماند. درحالی که این تصور کاملا اشتباه بوده و اگر معامله گران این بازار، از خطرات و راه های جلوگیری از کلاهبرداری های این عرصه مطلع باشند، به راحتی می توان یک سرمایه گذاری لذت بخش و امن را تجربه کرد. در این مقاله انواع کلاهبرداری ها در ارز دیجیتال و روش های جلوگیری از آن ها را به طور کامل توضیح داده ایم تا حتی معامله گران تازه وارد در معاملات دیجیتالی، بتوانند با خیالی آسوده در این عرصه به فعالیت و کسب سود بپردازند.

مفهوم اسکم (Scam) در ارز دیجیتال چیست؟

طی سالیانی که گذشت، ارزهای دیجیتال از نوآوری، به فناوری های تریلیون دلاری با پتانسیل تغییر سیستم مالی جهانی در سال های آینده تبدیل شده اند. امروزه بیت کوین و سایر رمز ارز ها، تبدیل به یکی از پرطرفدار ترین سرمایه گذاری های جهان شده و تجارتی بی همتا را به وجود آورده اند. از همین روی، هر چه توجه تعداد بیشتری از سرمایه گذاران جهان، به سمت بازارهای پرسود ارزهای دیجیتال معطوف می شود، توجه کلاهبرداران بیشتری نیز به این عرصه جلب می شود. با توجه به افزایش تصاعدی کلاهبرداری های گزارش شده در حوزه کریپتوکارنسی، آگاهی از انواع رایج کلاهبرداری ها و انواع کارهایی که می توانید برای محافظت از خود در برابر فریب خوردن انجام دهید، مهم تر از همیشه است. به همین دلیل در ادامه این مقاله انواع روش ها و راه پیشگیری از کلاهبرداری در ارز دیجیتال، را شرح داده ایم.

طرح های پانزی و هرمی

یکی از روش های رایج کلاهبرداری در عرصه ارز دیجیتال، طرح های پانزی و هرمی هستند که بسیار خطرناک و مضر به شمار می روند. طرح پانزی یا سرمایه گذاری هرمی، یک کلاهبرداری سرمایه گذاری متقلبانه است که نرخ بازدهی بالایی را با ریسک کمی برای سرمایه گذاران نوید می دهد. در این طرح وعده سود کلان بدون ریسک به معامله گران داده می شود و کمپانی هایی که در طرح پانزی شرکت می کنند تمام انرژی خود را برای جذب مشتریان جدید برای سرمایه گذاری متمرکز می کنند. طرح‌ های پانزی بر جریان ثابت سرمایه ‌گذاری‌ های جدید تکیه می ‌کنند تا بازدهی را برای سرمایه‌ گذاران قدیمی ‌تر فراهم کنند. اما زمانی که این جریان تمام شود، طرح از هم می پاشد. 
جالب است بدانید اصطلاح پانزی، از مردی به نام چارلز پانزی (Charles Ponzi) گرفته شده است. اگرچه وی اولین نفری نیست که این طرح را اجرا کرد، اما کلاهبرداری او به دلیل ماهیت خوش بیان و جذاب مرد جوان بسیار بدنام شد. در سال 1919، چارلز شروع به کلاهبرداری از طریق طرح پانزی کرد که در پی آن مجموع 20 میلیون دلار سرمایه به دست آورد. یک سال پس از فعالیت چارلز، کلاهبرداری وی فاش شد و در پی همین موضوع، روش کلاهبرداری وی «طرح پانزی» نام گرفت. طرح ‌های پانزی همیشه در بازار های مالی وجود داشتند، به‌ ویژه جایی که افراد تازه وارد در معرض بازار سرمایه ‌گذاری بودند. به همین دلیل، جوامع ارز های دیجیتال یک هدف آشکار برای این طرح به شمار می روند. اما خوشبختانه راه هایی برای شناسایی و جلوگیری از به دام افتادن این نوع کلاهبرداری وجود دارد که در ادامه توضیح داده ایم.

راه های پیشگیری از از کلاهبرداری طرح های پانزی و هرمی

برای آن که طرح های هرمی را بشناسید، ابتدا باید از روش کار این نوع کلاهبرداری ها آگاهی داشته باشید. مراحل یک طرح پانزی به شرح زیر است:
1. تبلیغات گسترده ای در رابطه با سرمایه گذاری بزرگ پخش می شود و به جذب سرمایه گذاران جوان و بی تجربه منجر می شود که وعده سودی عظیم و دروغین را می دهد.
2. سپس از سوی شرکتی که طرح پانزی را به جریان انداخته است، به افراد جذب شده گفته می شود که افراد بیشتری را وارد این چرخه کنند تا سودشان به مراتب بیشتر شود.
3. برای جلب اعتماد، سود افراد قدیمی از سرمایه افراد جدید پرداخت می‌شود تا افراد بیشتری جذب شوند.
4. شرکت های ذینفع و راس هرم به طور ناگهانی غیب می شوند و کل سرمایه را با خود به سرقت می برند. این طرح ها معمولا با پیشنهاد بازگشت سریع سرمایه، افراد را قربانی می کنند.
همانطور که می دانید، پایه گذاری طرح های هرمی به وسیله وعده وعید های کلان و دروغین انجام می شود. از همین روی می توان گفت دوری از پروژه های اسکم امری ساده است. پیش از سرمایه گذاری در یکی از پروژه های ارز دیجیتال، ابتدا تحقیقات لازم در مورد فعالیت آن ها انجام داده و سپس سرمایه خود را به آن اختصاص دهید. از همین روی، اطلاعاتی در مورد مالکیت و سابقه فعالیت پلتفرم به دست بیاورید. همچنین تحقیقات گسترده ای در رابطه با هویت مدیر پلتفرم، آدرس دفتر مرکزی یا زمان آغاز به کار آن را انجام دهید. همچنین اگر با پروژه هایی با سود غیر منطقی مواجه شدید، منطقی فکر کنید که چرا شرکت همچین سود بزرگی را به شما ارائه می دهد. و در آخر وضعیت حقوقی پروژه را بررسی کنید و دریابید آیا پروژه امکان ارائه سود گفته شده را دارد یا خیر.

استخراج ابری

استخراج ابری مکانیزمی است که برای استخراج ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، با استفاده از قدرت رایانش ابری اجاره ای و بدون نیاز به نصب و اجرای مستقیم سخت افزار و نرم افزارهای مرتبط انجام می شود. شرکت‌ های ماینینگ ابری به افراد این امکان را می دهند تا حساب مخصوص به خود را باز کنند و از راه دور در فرآیند استخراج ارزهای دیجیتال با هزینه ‌ای مشخص شرکت کنند. این امر استخراج ارز دیجیتال را برای تعداد بیشتری از مردم در سراسر جهان امکان پذیر می کند. این نوع استخراج مسائلی مانند نگهداری تجهیزات یا هزینه های مستقیم انرژی را کاهش می دهد. ماینرهای ابری در یک استخر استخراج شرکت می ‌کنند، جایی که کاربران مقدار مشخصی «قدرت هش» را خریداری می ‌کنند. سپس هر شرکت کننده به نسبت میزان قدرت هش اجاره شده، سهمی از سود کسب می کند.
 در استخراج ابری، از محاسبات ابری برای تولید ارزهای دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاک چین استفاده می شود. رایانش ابری به طور کلی، یکی از سریع‌ ترین روش های کلاهبرداری در ارز دیجیتال، است که به سرعت در حال رشد می باشد. در این نوع اسکم خدمات محاسباتی مانند پردازش، ظرفیت سرور، خدمات پایگاه داده، نرم ‌افزار و ذخیره‌ سازی فایل از طریق ابر و از طریق اینترنت قابل دسترسی هستند. چنین شرکت‌ هایی بر اساس مصرف استخراج کننده هزینه دریافت می کنند. در استخراج ابری معمولا با شعار هایی مانند، درآمد میلیونی با استخراج بیت کوین، استخراج ارزهای دیجیتال بدون دستگاه، اجاره دستگاه ماینینگ و بسیاری وعده وعید های دروغین دیگر مواجه خواهید شد. به بیان ساده تر، استخراج ابری نیز نوعی طرح پانزی است. زیرا سرمایه‌ گذاران فکر می‌ کنند هزینه ای که پرداخت می کنند صرف خرید تجهیزات ماینینگ و انجام استخراج می ‌شود. درحالیکه درواقع هیچ استخراجی در کار نیست.

راه های پیشگیری از از کلاهبرداری استخراج ابری

دو مورد از رایج ترین روش های اسکم استخراج ابری، استخراج میزبانی شده و قدرت هش اجاره ای (Leased hash power) هستند. استخراج میزبانی شده محبوب ترین شکل استخراج ابری است. در این مدل، مشتری سخت افزار ماینینگ واقع در تاسیسات ماینر را خریداری یا اجاره می کند. از طریق این مدل، مشتریان کنترل مستقیمی بر ارز دیجیتال خود دارند. صرفه جویی در مقیاس یک مزرعه استخراج، تضمین می کند که هزینه های گران مرتبط با ماینینگ، مانند برق و ذخیره سازی، قابل مدیریت می شود. اما هزینه اولیه قابل توجهی در ارتباط با این نوع استخراج وجود دارد. قدرت هش اجاره ای، مدل دیگری است که در استخراج ابری استفاده می شود. در این مدل، قدرت هش یا قدرت محاسباتی مرتبط با یک ارز دیجیتال، از یک مزرعه استخراج اجاره داده می ‌شود. مشتریان سهمی از سود کلی مزرعه را از استخراج ارزهای دیجیتال دریافت می کنند. این فرآیند مستلزم آن است که شخص از طریق وب سایت یک شرکت استخراج ابری حساب باز کند و موارد خاصی مانند مدت قرارداد و قدرت هش را انتخاب کند. بنابراین بهتر است از روش کلودماینینگ برای درآمدزایی استفاده نکنید. اما اگر تصمیم به این کار گرفتید، حتما از حقیقی بودن وب سایت ارائه دهنده خدمات ماینینگ و محل فارم(مزرعه)، اطمینان حاصل نمایید.

کیف پول های تقلبی

برای افرادی که در بازار ارز دیجیتال معاملات خود را انجام می دهند، انتخاب یک کیف پول الکترونیکی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. کیف پول دیجیتالی بستری است که هر معامله گر برای ذخیره رمز ارزهای خود و تکمیل مبادلاتش، به آن نیاز دارد. تصور کنید می خواهید معامله دیجیتالی انجام دهید، برای این کار قطعا نیاز به خرید تتر یا سایر رمزارز ها دارید. برای خرید ارز دیجیتال باید کیف پول مناسبی را در اختیار داشته باشید تا واحد های خریداری شده از سوی صرافی، به کیف پول شما واریز شود. به همین دلیل کیف پول ها و صرافی های تقلبی زیادی نیز در این عرصه پدیدار شده اند. کیف پول نرم افزاری جعلی یکی از روش هایی است که سرمایه افراد را از دسترسشان خارج می کند. این نوع کیف پول ها معمولا از نام یک کیف پول معتبر استفاده کرده و خود را جایگزین کیف پول هدف، قرار می دهند. این نرم افزار ها از طریق تبلیغات گسترده، افراد بیشتری را درگیر می کنند. البته صرافی های کلاهبردار نیز هر روزه در بازار ارز دیجیتال بیشتر می شوند. برخی از صرافی های کلاهبرداری یک شبه ناپدید می شوند و برخی دیگر از نا آگاهی معامله گران تازه کار استفاده کرده و کارمزد های نجومی دریافت می کنند. از همین روی حتما توجه داشته باشید که در صرافی های معتبر احراز هویت کرده و از کیف پول های امن استفاده کنید.

راه های پیشگیری از از کلاهبرداری کیف پول های تقلبی

پیش از هر چیزی باید بگوییم کیف پول های معتبر و امن که از فعالیت واضح و سابقه دار برخوردار هستند، در بازار وجود دارند که بهتر است از آن ها استفاده کنید. برخی از کیف پول های معتبر که ثابت کرده اند از امنیت بالایی بهره مند بوده و سال هاست به فعالیت می پردازند به شرح زیر است:
کیف پول: 
• تراست ولت (Trust Wallet)
• اتمیک (Atomic) 
• متامسک  (Metamask)
• لجر (ledger)
• ترزور (trezor)

صفحات جعلی

نوع دیگری از تقلب در ارز دیجیتال، ایجاد صفحات اینترنتی جعلی است. در این روش، کلاهبرداران پلتفرم های تجارت ارزهای دیجیتال جعلی یا نسخه های جعلی کیف پول های رمزنگاری رسمی را برای فریب قربانیان نا آگاه ایجاد می کنند. این وب سایت های جعلی معمولا دارای نام های دامنه مشابه اما کمی متفاوت از سایت هایی هستند که سعی در تقلید آن ها دارند. آن ها بسیار شبیه به سایت های قانونی هستند که این امر تشخیص تفاوت را دشوار می کند. این وب سایت ها معمولا خیلی دقیق ساخته شده اند و فعالیت های قانونی همچون صرافی ‌ها یا عرضه‌ های اولیه، را ارائه می دهند. صفحات جعلی به طوری ایجاد می شوند که نسخه ای کاملا کپی شده از یک پروژه قانونی هستند و خدمات مشابه را ارائه می دهند، با این تفاوت که اسکم هستند. وب سایت های جعلی، از آدرس های URL معتبر برای اعتماد سازی استفاده می کنند، اما یکی از حروف را تغییر می دهند. برای مثال حروف انگلیسی همچون m را با n یا ۰ را با o جایگزین می کنند. پس از به دام افتادن این نوع اسکم ها اطلاعات مهم شما از قبیل رمز کیف پول، به دست سارقان می افتد و آن ها می توانند در یک چشم بر هم زدن، والت شما را خالی کنند.

راه های پیشگیری از از کلاهبرداری صفحات جعلی

معمولا روش کلاهبرداری صفحات جعلی، از دو طریق انجام می شود:
1. صفحات فیشینگ (phishing pages): تمام جزئیاتی که وارد می کنید، اعم از رمز عبور کیف پول دیجیتالی، عبارت بازیابی و سایر اطلاعات مالی، در نهایت به دست کلاهبرداران می رسد.
2. سرقت ساده (straightforward theft): در ابتدا، سایت ممکن است به شما اجازه دهد مقدار کمی پول برداشت کنید. از آنجایی که به نظر می رسد سرمایه گذاری های شما عملکرد خوبی دارند، ممکن است پول بیشتری در سایت سرمایه گذاری کنید. با این حال، هنگامی که متعاقباً می خواهید پول خود را برداشت کنید، سایت یا بسته می شود یا درخواست را رد می کند.
کلاهبرداران صفحات جعلی معمولا از اشتباه تایپی در آدرس یک صرافی یا کیف پول تحت وب، استفاده می کنند. به همین دلیل حتما آدرس وب سایت هایی که می خواهید در آن ها سرمایه گذاری های کریپتویی به عمل بیاورید، را با دقت بررسی کنید. همچنین مراقب ایمیل های تقلبی مانند ارائه بیت کوین رایگان یا برنده ‌شدن در یک قرعه‌کشی یا چیزی شبیه به این باشید. این نوع پیام ها، پیام فیشینگ هستند که ممکن است از طریق ایمیل یا تبلیغات اینترنتی با آن ها مواجه شوید.

اهدای رایگان ارز های دیجیتال در توییتر

همانطور که می دانید توییتر یک شبکه اجتماعی بسیار پرطرفدار و جهانی است که کاربران زیادی در آن به فعالیت های گوناگون می پردازند. به واسطه همین محبوبیت، امروزه ما اخبار زیادی در رابطه با اسکم های ارز دیجیتال در توییتر می شنویم. ممکن است با خود بگویید این روش قدیمی است و دیگر هیچ شخصی در دام کلاهبرداران توییتری نمی افتد. اما اگر آمار بالای فریب خوردگان این روش را بازگو کنیم حسابی تعجب خواهید کرد. بخش واقعا فریبنده این کلاهبرداری، این نوع است که کلاهبرداران حساب های جعلی با نام افراد تاثیر گذار و محبوب ساخته و از کاربران نا آگاه ارز دیجیتال به سرقت می برند. 

راه های پیشگیری از از کلاهبرداری اهدای رایگان ارز های دیجیتال در توییتر

برخی از این کلاهبرداران وعده رمز ارز های رایگان یا ایردراپ ها را می دهند، و برخی دیگر از طریق هک حساب، رمز کیف پول اشخاص را به سرقت می برند. گسترش کلاهبرداری‌ های ارز های دیجیتال در رسانه‌ های اجتماعی، یادآوری می ‌کند که اگر تجارت آنلاینی داریم، همیشه باید مراقب ایمیل ها و صرافی های مورد استفاده خود باشیم. به یاد داشته باشید سارقان شبکه های اجتماعی، افراد خبره ای هستند که معمولا از طریق حساب های جعلی که با نام سلبریتی ها و افراد محبوب ساخته اند، از کاربران رمز ارز اخاذی می کنند.  به یاد داشته باشید هیچ گاه یک فرد مشهور، برای اهدای رایگان ارز دیجیتال از این طریق عمل نمی ‌کند. همچنین آگاه باشید که عکس های پروفایل چیزی را ثابت نمی کنند، بلکه Username، افراد نشان از هوییت واقعی آن ها است، زیرا انحصارا به شخص مشهور تعلق دارد. در نتیجه اگر با توییت هایی از قبیل، بیت کوین رایگان یا اهدای رایگان ارز های دیجیتال مواجه شدید، بدانید که این یک تهدید است. 

استخراج با شبکه های خانگی

پیش از هر چیزی باید این نکته را ذکر کنیم که استخراج بیت کوین یا سایر رمز ارز های قابل استخراج، از طریق موبایل یا کامپیوتر های خانگی امکان پذیر نیست. افرادی که تجربه زیادی در رابطه با فعالیت در بازار ارز های دیجیتال دارند، می دانند که استخراج ارز دیجیتال یک فرآیند پیچیده است و نیاز به توان پردازش بالا دارد. از همین روی به هیچ عنوان نمی توان بیت کوین یا اتریوم را از طریق دستگاه های خانگی ماین کرد. اما برخی از نرم افزار های اسکم در بازار وجود دارند که وعده استخراج با شبکه های خانگی را می دهند. 
ممکن است این نوع برنامه های تقلبی به طور مستقیم از شما هزینه دریافت نکنند، اما پس از نصب آن ها بر روی دستگاه خود، می توانند اطلاعات دستگاه را به سرقت برده و رمز کیف پول تان را نیز به دست بیاورند. البته برخی از آن ها نیز مستقیما هزینه دریافت می کنند و نرم افزار استخراج از طریق موبایل یا کامپیوتر را به فروش می رسانند.

راه های پیشگیری از از کلاهبرداری استخراج با شبکه های خانگی

در این روش سارقان، یک نرم‌ افزار موبایل، کامپیوتر و یک وب ‌سایت برای ثبت ‌نام طراحی می کنند. سپس از طریق تبلیغات و سایر اقدامات، آن را قابل اعتماد و معتبر جلوه می دهند. در نتیجه اگر با موارد زیر رو به رو شدید بدانید که یکی دیگر از کلاهبرداری های ارز دیجیتال است:
•    وعده استخراج ارز دیجیتال از طریق موبایل یا استخراج بدون دردسر
•    تبلیغ از طریق لینک های تلگرامی یا سایر شبکه های اجتماعی
•    ارائه نرم افزار های رایگان برای ماینینگ بیت کوین یا سایر رمز ارز ها
توجه داشته باشید هیچ موبایل یا کامپیوتری قادر به انجام ماینینگ ارز دیجیتال نیست و این فرآیند از طریق دستگاه های مخصوصی به نام ASIC، تکمیل می شود. در نتیجه اگر با تبلیغاتی با عنوان های بالا، دریافت کردید بر روی لینک مورد نظر کلیک نکنید و آن را حذف کنید.

پامپ و دامپ

اگر شما نیز دقیقا نمی دانید که پامپ و دامپ چیست؟ باید بگوییم این روش کلاهبرداری به شرایطی اطلاق دارد که یک سکه یا توکن خاص، توسط کلاهبرداران از طریق ایمیل یا رسانه های اجتماعی مانند توییتر، فیس بوک یا تلگرام تبلیغ می شود و قیمت آن شدیدا افزایش میابد. در نتیجه معامله گران که نمی خواهند از بازار عقب بمانند و این فرصت را از دست بدهند، برای خرید سکه ها عجله می کنند و قیمت را بالا می برند. پس از موفقیت در افزایش قیمت، کلاهبرداران دارایی خود را می فروشند که باعث سقوط قیمتی می شود، زیرا ارزش دارایی به شدت کاهش می یابد. این امر می تواند در عرض چند دقیقه اتفاق بیفتد. درواقع در این روش گروهی از افراد گرد هم می آیند تا قیمت یک دارایی دیجیتالی را به طور مصنوعی افزایش یا کاهش دهند. 

راه های پیشگیری از از کلاهبرداری پامپ و دامپ

در حالی که طرح‌ های پامپ و دامپ ممکن است فرصت‌ های سودآوری به نظر برسند، اما این سازمان ‌دهندگان اصلی هستند که بیشترین سود را کسب می کنند. که به این دلیل است که آن ها می دانند افزایش قیمت و کاهش آن، قرار است چه زمانی اتفاق بیفتد. برای تشخیص پامپ و دامپ از روش های زیر استفاده کنید.
• تسلیم FOMO نشوید: فومو به شرایطی می گویند که سرمایه گذاران برای خرید بیت کوین یا هر رمزارز دیگری، عجله می کنند و برای جا نماندن از بازار، اغلب متوجه اسکم بودن آن نمی شوند. شما معمولا می توانید طرح های پام و دامپ را از طریق تبلیغ آن تشخیص دهید. تبلیغات رسانه های اجتماعی معمولا با وعده سود فوری، رویداد را تبلیغ می کنند.
• هشدار ها را جدی بگیرید: مراقب توکن ‌هایی که حجم معاملات آن ها به‌ شکل ناگهانی و فوری افزایش می یابد، باشید، زیرا اغلب این توکن ها برای یک اسکم پامپ و دامپ آماده هستند. همچنین موارد دیگری از قبیل، وعده سود های کلان و غیر منطقی، دعوت اجباری کاربران بیشتر به پروژه، درخواست رمز امنیتی، سابقهٔ کلاهبرداری و تعیین قیمت آینده یک رمز ارز همگی از نشانه های پامپ و دامپ هستند. لازم به ذکر است برای دوری از پامپ و دامپ، بهترین راه این است که در گروه هایی که وعده های دروغین افزایش قیمت های نجومی را به شما می دهند و اغلب توکن های ناشناخته را به فروش می رسانند، شرکت نکنید.